وقتی نشانه‌ها کلیشه شدند

باز سوال پیش آمد برایم که نکند هر چه در دین بهمان گفته‌اند چرت و پرت باشد که یاد خاطره چند روز پیش افتادم.

به نظر می‌رسد آن قدر معجزات زیاد شده‌اند که به راحتی از کنارشان می‌گذرم. چند روز پیش داماد یکی از علما پیش‌مان بود و درباره آیت‌الله «اصطهباناتی» که در واقع پدر خانمش بود صحبت می‌کرد.

می‌گفت این عالم در طب سنتی غور کرده و حتی داروهایی برای خودش دارد اما از جو موجود حوزه می‌ترسد و آن‌ها را رو نمی‌کند. می‌گفت از بد ماجرا غده‌ای پایین صورتِ آیت‌الله شروع به رشد می‌کند و بزرگ و بزرگ‌تر می‌شود تا جایی که تصمیم می‌گیرند آن را با جراحی خارج کنند.

روزی که قرار بوده عمل جراحی انجام شود، آیت‌الله، حضرت زهرا را به خواب می‌بیند و حضرت دستی روی صورتش می‌کشد، از خواب بلند می‌شود و می‌بیند خبری از غده نیست و صورت هیچ عیبی ندارد، نوبت جراحی لغو می‌شود و این خاطره که شاید بتواند چند تا آدم شکاک مثل من را هدایت کند دفن می‌شود.

شاید بنی اسرائیل هم به وضعیت امثال ما دچار شده بودند، موسی که عصایش را می‌انداخت زمین دیگر آن چنان فرقی برایشان نمی‌کرد، سر همین هم بوده وقتی خدا برایشان مرغ سوخاری و عسل(من و سلوا) فرستاده می‌شد الکی بهانه می‌گرفتند و به پیامبر می‌گفتند ما پیاز و سبزی و عدس می‌خواهیم.

وَإِذْ قُلْتُمْ یَا مُوسَىٰ لَنْ نَصْبِرَ عَلَىٰ طَعَامٍ وَاحِدٍ فَادْعُ لَنَا رَبَّکَ یُخْرِجْ لَنَا مِمَّا تُنْبِتُ الْأَرْضُ مِنْ بَقْلِهَا وَقِثَّائِهَا وَفُومِهَا وَعَدَسِهَا وَبَصَلِهَا «[یاد کنید] هنگامی که گفتید: ای موسی! ما هرگز بر یک نوع غذا صبر نمی‌کنیم، پس از پروردگارت بخواه تا از آن چه زمین می‌رویاند از سبزی و خیار و سیر و عدس و پیازش را برای ما آماده کند.» (۶۱/بقره)

بعد موسی هم لابد خیلی حرص می‌خورده و می‌گفته آخر آدم‌های ابله! استریپس و مرغ سوخاری و عسل گَوَن(اصطلاحات ملموس امروزی‌ش) را ول کرده‌اید و همچین چیزهایی می‌خواهید؟ أَتَسْتَبْدِلُونَ الَّذِی هُوَ أَدْنَىٰ بِالَّذِی هُوَ خَیْرٌ [موسی] گفت: آیا شما به جای غذای بهتر، غذای پست تر را می‌خواهید؟!

آخر ماجرای آن‌ها جالب است، کسانی که به نشانه‌های هدایت بی‌توجه شوند و بهانه‌های خیاری و عدسی بگیرند تا جایی که معجزات برایشان تبدیل به کلیشه شود، گمراه می‌شوند و مثل بنی‌اسرائیل چندین سال وسط صحرا حیران می‌شوند، نمی‌دانند چه غلطی کنند و کدام سمت بروند.

پای بی‌پاشنه

هر دفعه دو طبقه را لنگان لنگان بالا می‌آید. به پایش باندی بسته و گاهی آن را باز می‌کند. امشب که فرصتی پیش آمد، گفتم می‌شود ببینم؟ باند را باز کرد و پایش را نشانم داد.

گفتم: مین گوجه‌ای بود؟ گفت: نه، بهش می‌گفتیم کمپرسی. خدا را شکر وقتی خوردم زمین چاشنیِ داخل جیبم نترکید و الا پایم از زانو قطع می‌شد.

گفتم برای چه چاشنی داخل جییت بود؟ گفت: چاشنی مین بود. گفتم یعنی تخریبچی بودی؟ گفت آره، اکثر بچه‌های تخریبچی درب و داغان شدند. بعد درباره یکی از همرزم‌ها گفت که جای این که پایش قطع شود، می‌آید و صاف می‌نشیند روی مین و خودش می‌ترکد و شهید می‌شود. گفت این یک تکه روی پاشنه‌ام را از زانویم برداشته‌اند.

گفتم خب وقتی پایت رفت روی مین بیهوش شدی؟ گفت نه، یک دفعه دیدم یک سوتی پشت سرم کشید و افتاده‌ام زمین، آن اول احساس دردی هم نداشتم، بعد دیدم پاچه شلوار خاکی از شدت انفجار چاک خورده و پاشنه پایم رفته.

گفت اگر پوتین پایم بود کمتر آسیب می‌دیدم، گفتم مگر چی پایت بود؟ گفت: کتونی، چون توی پاسگاه زید از شدت گرما نمی‌شد پوتین پوشید، پایمان تاول می‌زد.

بعد هم درباره شوخی‌های جنگی مسئول آموزش گردان تخریب می‌گفت که همین مین‌ کمپرسی‌ها را سمت بقیه پرت می‌کرده و می‌ترکیده! درباره شخصی به نام جاسم عراقی هم گفت که خیلی توی تیراندازی حرفه‌ای بوده و می‌گفتند محافظ صدام بوده و در جبهه ایرانی‌ها قرار می‌گیرد، این شخص از بس در تیراندازی دقیق بوده که اگر می‌دیده کسی سیگار می‌کشد نوک سیگارش را با تیر می‌زده! یک بار هم جاسم می‌گوید هر کس یک هفته مرخصی بخواهد باید بیاید سیب بگذارد روی سرش تا با تیر بزنم. بعد یک کله خری حاضر می‌شود و سیب را می‌گذارد روی کله‌اش. جاسم عراقی هم با تیر می‌زند و سیب را می‌پراند و بعد هم طرف راننده شخصی‌اش می‌شود.

برزخ نوشتاری ۲

خوش به حالت اگر هنوز این قدر خسته نشدی و می‌توانی چند خط دیگر بنویسی، سه بار است یک تک خط در سه موضوع جداگانه می‌نویسم و بعد خسته می‌شوم و پاکش می‌کنم، باز نه می‌توانم بخوابم و نه می‌توانم بنویسم عجب وضع مسخره‌ای است.

عباس آقا

هفتۀ شلوغی بود، از دندان 7 همسر تا زانوی چپ مادربزرگ و پشت گوش خودم درگیر خون و خونریزی و درد بودند که انسانی حرکت بکند و ادامه بیابد. در خانه آماده می‌شدم به پایگاه بروم که گوشی زنگ خورد، آدمی پشت گوشی با وضعیت شیرین از نوع عقلانی‌اش می‌گفت مسئولیتی در پایگاه بهم بده، می‌گفتم کی هستی؟ می‌گفت: عباس آقا هست. گفتم عباس آقا؟

دیگر خودت بفهم وقتی آقا می‌گذاری پشت اسمت یعنی قطعا قضیه شیرین است. اولش تصور می‌کردم یکی از هیأت امنا باشد، ولی یادم نمی‌آمد عباسی دیده باشم، طبق معمول زندگی‌مان دیر رسیدیم به نماز و سید لطف کرد و چایی برایمان آورد. وسط نماز باز هم طبق معمول که رکعت‌ها را قاطی می‌کنم، عباس آقا را دیدم جلوتر دنبال مسئول پایگاه می‌گردد.

نماز را تمام کردم و در سجده گفتم خدایا من که نفهمیدم چه خواندم، ولی خودت که قطعا می‌دانی چه خبر بود. خواستیم وتیرۀ با دقت بخوانیم که جبران فریضۀ ناقص باشد که عباس آقا التماس را شروع کرد به من مسئولیت بده تا مسئولیت تمام نشده.

صورت پهن قرمزی داشت و آرام و قرار نداشت و فاصله چشم‌هایش زیاد بود، قبلش هم میکروفون را گرفته بود و مداحی کرده بود، آهان الآن یادم آمد عباس آقا را کجا دیده‌ام، همان کسی که در خیابان‌های قم با آی آی و عَی عَی تصنعی روضه می‌خواند و تندتند راه می‌رفت و باندی به پشت داشت و متعجب نگاهش کرده بودم.

خلاصه حسش نیست که زیادتر بنویسم، حس کردم که اندکی تمایل پدوفیلی دارد، فقط حس بود، تهمت نبود، گفتم فیلم سرود نشانم بدهد، از آن طرف یکی از رفقا پیامک داده بود این کسی است که بچه‌ها را می‌برد برای هیأت خودش و حواست باشد. گفت: مسئولیت می‌خواهم، گفتم مدارک باید بیاوری، پرونده بسیج تشکیل بدهی، بعد هم چند سال بسیجی عادی باشی، بعدش دوره عادی به فعال بروی، فعال که شدی آن وقت ببینیم مسئول می‌خواهیم یا نه.

رفت که رفت تا مدارک بیاورد، شاید اصلا شناسنامه نداشت، تازه می‌خواست مسئول تربیت بدنی هم بشود، گفتم می‌توانی سالن فوتسال بگیری؟ اگر بگیری ولی خودت نباید بروی، عجب دیوانه‌هایی در شهر می‌پلکند. آخر که نفهمیدم عباس آقا چکاره بود، وقتی آن شب می‌خواستم برگردم خانه، سر تقاطع پدر یکی از بچه‌ها معترض بود به حضور شاید هم وجود این آدم و خطری که می‌تواند برای بچه‌ها داشته باشد.

پیرمرد سرخ چهرۀ خنده‌رو که هنوز اسمش را هم نمی‌دانم و همیشه سر کوچه می‌نشیند می‌گفت چند روز پیش سر همین تقاطع داشتند عباس آقا را می‌زدند! خلاصه اوضاع معلوم شد بیخ پیدا کرده، از آن جا که زندگی‌ام شبیه داستان است و در داستان طبق جمله مشهور آنتوان چخوف اگر اسلحه را اول نشان دادی باید بعدا شلیک کند، بعدا یحتمل با عباس آقا برخورد دیگری خواهم کرد و چه‌بسا سر این که مسئولیت بهش ندادیم زد و ما را کشت و نام پایگاه را به نام شهید انبارداران تغییر دادند، فعلا دنبال این هستم که ساقی محله را ملاقات کنم و دوچرخه‌اش را ببینم و نقصی که در پا دارد را پیدا کنم و دربارۀ قیمت اجناس بپرسم!

آخرین غافل‌گیری

همیشه پشت امام جماعت در صف دوم نماز می‌خواندم، تا آن که روزی شوهر خاله کنارم زد و خودش جایم ایستاد و گفت فعلا این جا نماز نخوان. بعدها فهمیدم این کارش به دلیل دشمنی‌اش با من نبود، بلکه من آن زمان ارزش این جایگاه و حلقه اتصال صف دوم را نداشتم و نمازهای دو رکعتی را چهارتایی و چهارتایی‌ها را هشت‌تایی و سه‌تایی‌ها را شش‌تایی می‌خواندم و اصلا تسبیحات اربعه نمی‌دانستم.

من بیشتر از کاری که باید می‌کردم هم انجام می‌دادم، ولی غلط و کج و این بود که باید این جایگاه را تحویل اهلش می‌دادم تا پخته‌ شوم.

در تکبیر گفتن نمی‌دانستم باید کی قد قامت الصلاة بگویم، تاس می‌انداختم و سر یک جمله اقامه امام قد قامت الصلاة می‌گفتم، اما امام جماعت جوان می‌خندید و وسط نگاه متعجب مسجدی‌ها می‌گفت: «حالا کمی زودتر از جا بلند شویم که طوری نمی‌شود.»

حتی یک بار به پیرمرد میکروفونی مسجد انتقاد کردم که آیه قرآن را اشتباه خوانده‌‌ای و این را به شوهر خاله گفتم و او هم من را کنار پیرمرد میکروفونی نشاند و گفت اشکالت را بگو شیخ جواد!

سال‌ها از آن مسجد قدیمی قم و امام جماعت با صفایش گذشت، شوهرخاله چند سال پیش پسرش را به خاطر سرطان روده از دست داد و چند ماه پیش مادرش را و حالا موی سیاهی در سرش باقی نمانده.

پسرخاله که روزی دستش را می‌گذاشت روی میز و به من می‌گفت هر چه قدر دوست داری مشت بکوب و من با تمام توان مشت می‌کوبیدم روی دستش و بهم لبخند می‌زد، عجیب دست‌های پهن عضلانی‌ای داشت.

هر چند سال یک‌بار تکه‌ای از روده‌اش را می‌بریدند و دور می‌انداختند، دیگر رسید روزی که از مغازه سوهانی کنار خانه نشست و دردهایش چنان تن نحیفی ازش ساخته بود که با مچاله شدنش در خود، می‌فهماند مورفینی دیگر بزنید تا آرام شوم. آخرش هم آن تن استخوانی بی‌رنگ و رو در بهشت معصومه آرام گرفت، با لبخندی روی قبر که همچنان می‌گفت محکم مشت بکوب روی دستم.

چند روز بعدش آمد دم خانه‌مان و کت و شلوار پوشیده بود و خوب خوشحال و نورانی بود. او و مادربزرگ مشترک‌مان و غیر مشترک‌مان و استاد فرج‌نژاد درس مهم‌شان این بود که روزی نوبت تو می‌شود، شاید همین امروز، شاید همین امشب، تصور نکن که بی‌انتهایی و تمام نشدنی، ممکن است تو همانی باشی که قرار است غافل‌گیر شوی و یک‌دفعه کارت تمام شود.

پیشنهاد می‌شود: داد می‌زد خدا (بازنویسی شده)

آ بارک الله پیرمرد

پیرمرد مسجدی بعد از هر نماز سر یکی از کودکان مکبر داد می‌زد و تهش می‌گفت: آ بارک الله. شاید به همین خاطر بود که هیچ نونهال و نوجوان و جوانی در مسجد باقی نمانده بود و آن جا خانه سالمندان شده بود.

Hussain day

می‌گفت یک بار در کلاس داشتم درباره فقر در ایران می‌گفتم، شاگردی داشتم که از انگلیس سر کلاس نشسته بود. بلند شد و به حالت عتاب گفت: «که شما ایرانی‌ها اصلا فقر واقعی را نچشیده‌اید. فقیرهای ما از گرسنگی حتی کاسه غذایی ندارند بخورند و به حدی فقیرند که حتی نمی‌توانید تصورش را بکنید.»

بعدا گفت که الآن در برخی کشورهای غربی روز عاشورا را به نام روز حسین(Hussain day) می‌شناسند و بین فقرا به دلیل غذاهای نذری‌ و همین کاسه‌های کوچک سوپ محبوب است. می‌گفت چون در خاک فطرت ما نام حسین کاشته شده، شیرینی میوه محبتش سریعا زیر زبان معرفت‌ انسان‌ها می‌رود. خودش هم حسین بود و متصل به حسین، شاید همین نقطه اتصال، راز محبوبیتش در باغچه قلب‌‌های کوچک‌مان بود.

سومین عکس، یک دریا خاطره و درد

سیر مطالعاتی پیشنهادی استاد فرج‌نژاد

سینمای ایران متاثر از هند است

برخی از نوشته‌های ایشان در سایت اندیشکدهٔ مطالعات یهود:

روند پیشرفت اسطوره‌های یهودی در تاریخ

هالیوود یهودی صهیونیستی

فعالیت چشم‌گیر مسیحیت صهیونیستی در عرصهٔ رسانه

اسطورهٔ «ارض موعود» و شهر زایان

اسطورهٔ «مادر» و قبیله‌گرایی متعصبانه

 اسطورهٔ «قوم برگزیده» و «نژاد برتر»

کتاب‌های مرحوم فرج‌نژاد:

اسطوره‌های صهیونیستی سینما (در طاقچه)

تحلیل نفوذ فرهنگ کابالیستی در سینمای هالیوود

دین در سینمای شرق و غرب